O Nίκος Συρμαλένιος γεννήθηκε το 1950 στην Αθήνα και κατάγεται από τη Μήλο. Σπούδασε Πολιτικές και Οικονομικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Bologna (Ιταλία).
Εργάστηκε για πολλά χρόνια στο Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών, στους τομείς των δημοσίων επενδύσεων και της περιφερειακής ανάπτυξης.
Συμμετέχει στην ανανεωτική αριστερά από τα χρόνια της δικτατορίας
Στις Αυτοδιοικητικές εκλογές του 2002 εκλέχτηκε στην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κυκλάδων, καθώς επίσης και το 2006 ως επικεφαλής της «Συν-Κυκλαδικής Πρωτοβουλίας». Εκλέχτηκε επίσης και το 2010 στην αιρετή περιφέρεια Νότιου Αιγαίου με τον συνδυασμό: «Πολίτες Κόντρα στον Καιρό».
Τα τελευταία 20 χρόνια ασχολείται συστηματικά με τα προβλήματα της νησιωτικής Ελλάδας, των Κυκλάδων αλλά και της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Μήλου.
Στις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου 2012 εξελέγη στο Ελληνικό Κοινοβούλιο με το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ στην εκλογική περιφέρεια των Κυκλάδων και επανεξελέγη τον Ιανουάριο και τον Σεπτέμβριο του 2015, καθώς και τον Ιούλιο του 2019.