Είναι προφανές ότι η παρέμβαση μου δεν έχει ως στόχο την υποκατάσταση του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που έχει και την πλήρη αρμοδιότητα, όμως η ανεξέλεγκτη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί το τελευταίο διάστημα και ιδιαίτερα η προτεινόμενη από την κυβέρνηση διάταξη (άρθρο 257) του υπό ψήφιση καταστροφικού νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ, βασικό συστατικό του οποίου αποτελεί και η έναρξη ιδιωτικοποίησης του νερού, με υποχρεώνουν να τοποθετηθώ και να διατυπώσω ευθαρσώς την άποψη μου.
Είναι σαφές ότι αφετηρία και στόχος για το τι πρέπει να γίνει, είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων και μάλιστα σε ένα νησί που αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους παγκόσμιους τουριστικούς προορισμούς. Το θέμα αυτό απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια, για να μην πω τις τελευταίες δεκαετίες τη Σαντορίνη, περάσανε πολλές δημοτικές αρχές και το θέμα αντί να λύνεται οξύνεται. Και φυσικά και το θέμα των απορριμμάτων αποτελεί απότοκο του στρεβλού μοντέλου ανάπτυξης του νησιού, που έγινε χωρίς σχεδιασμό με μόνο στόχο τη μεγέθυνση όλων των υποδομών με σκοπό την ικανοποίηση του ολοένα και αυξανόμενου τουριστικού ρεύματος. Οι κατά καιρούς απόπειρες νομοθετικών ρυθμίσεων χωροταξικού σχεδιασμού και ζωνών οικιστικού ελέγχου, ελάχιστα επηρέασαν την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη, πρώτον γιατί δεν υπήρξε ισχυρή πολιτική βούληση κυβερνητική ή αυτοδιοικητική για να μπουν όροι και όρια και δεύτερον γιατί οι ελεγκτικοί μηχανισμοί ήταν και είναι τόσο αδύναμοι και ανίσχυροι, που στην πραγματικότητα το μόνο που επιβεβαιώνουν είναι η ανυπαρξία τους. Και είναι τουλάχιστον κωμικό να παραδίδεται από την ΕΛΛΕΤ (Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού) στον ίδιο τον πρωθυπουργό τον κ. Μητσοτάκη η μελέτη για την Φέρουσα Ικανότητα του νησιού και την ίδια στιγμή στην πράξη να πετάγεται στον κάλαθο των αχρήστων και να εφαρμόζονται τα τελείως αντίθετα πράγματα…..
Πως να δικαιολογήσει κανείς τη διάταξη του άρθρου 257, που υποτίθεται ότι θα διασφαλίσει μια ενδιάμεση διαχείριση των στερεών αποβλήτων το μάξιμουμ για μια πενταετία (;;;), όταν η χωροθέτηση της βρίσκεται στο ίδιο ακριβώς σημείο που αποτελεί Ζώνη I της απόλυτα προστατευόμενης περιοχής της Καλντέρας, που μέχρι σήμερα έχει αμφισβητηθεί έντονα από παρακείμενους τουριστικούς επιχειρηματίες, από γειτνιάζοντες κατοίκους, από κοινωνικούς φορείς που αναδεικνύουν το παράλογο της τοποθεσίας, μέσα στην Καλντέρα, που αποτελεί και ένα από τα πλέον εξαιρετικά σημεία της φύσης και της παγκόσμιας περιβαλλοντικής κληρονομιάς. Και όπως αναφέρει το άρθρο 1 του Π.Δ. 144/2012 στην περιοχή αυτή απαγορεύεται η δόμηση και η αλλοίωση της μορφολογίας του τοπίου και του φυσικού περιβάλλοντος, ενώ περιγράφεται συγκεκριμένα ποιες δραστηριότητες επιτρέπονται, στις οποίες φυσικά δεν περιλαμβάνονται εργασίες αποκατάστασης ΧΑΔΑ ή και κατασκευής ΧΥΤΥ.
Και βεβαίως ισχύοντος αυτού του θεσμικού πλαισίου, είναι προφανές ότι οποιαδήποτε δικαστική προσφυγή το πιθανότερο να τύχει δικαίωσης και ταυτόχρονα ακύρωσης αυτής καθαυτής της λεγόμενης «ενδιάμεσης λύσης» διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, με αποτέλεσμα ένα από τα κρισιμότερα θέματα που καθορίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη της Σαντορίνης να τιναχτεί στον αέρα.
Και το ερώτημα που τίθεται γιατί τέτοια επιμονή από την κυβέρνηση αλλά και τη σημερινή δημοτική αρχή να ψηφίσει όπως όπως στο παρά ένα των εθνικών εκλογών μια κατα πάσα πιθανότητα θνησιγενή λύση και δεν προσανατολίζεται στη μόνιμη πλέον χωροθέτηση στην περιοχή των νυν ορυχείων Μεταξά στο Μεγαλοχώρι, θέση η οποία είχε επιλεγεί παλαιότερα από το Δήμο και για την οποία έχουν τελεσιδικήσει αρνητικά για τους προσφεύγοντες όλες οι προσφυγές κατά της συγκεκριμένης θέσης.
Υπάρχει όμως και ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα. Είναι ευθύνη του Δημοσίου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης η διαχείριση των απορριμμάτων; Έχουν να κάνουν τα απορρίμματα με το χωροταξικό σχεδιασμό, με την υγεία και με την προστασία του περιβάλλοντος, άρα υπάγονται σε δημόσιες πολιτικές; Γιατί λοιπόν πρέπει να υπεισέρχονται οι ιδιώτες στις δημόσιες πολιτικές;;; Προφανώς γιατί βρίσκοντας πάτημα στην ανικανότητα αυτού του δημοσίου και με μια κυβέρνηση νεοφιλελεύθερης κοπής αλλά και με αντίστοιχων απόψεων περιφερειάρχες και δημάρχους, η λύση βεβαίως είναι η διαχείριση να γίνεται μέσω ΣΔΙΤ ακριβώς για να διαπλέκονται με συγκεκριμένα συμφέροντα. Αυτό βεβαίως είναι και το αφήγημα του περίφημου ΦΟΣΔΑ Ν. Αιγαίου, που θεσμοθετήθηκε με τον περιβαλλοντοκτόνο νόμο 4685/2020, με τον οποίο άρον άρον συστάθηκε ο συγκεκριμένος φορέας για να αναθέσει προφανώς τη διαχείριση των απορριμμάτων σε όλα τα νησιά των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου σε ιδιώτες. Είναι τόσο απλό, αλλά περί αυτού πρόκειται.
Εμείς στη Βουλή θα κάνουμε το χρέος μας, αλλά η λύση καλώς ή κακώς βρίσκεται στα χέρια του Δήμου και του λαού της Σαντορίνης.
13/3/2023 Νίκος Συρμαλένιος
Βουλευτής Κυκλάδων ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ.
